Met de 31ste editie van Jera On Air voor de deur stijgt de spanning voelbaar in Ysselsteyn. Terwijl de laatste tenten en podia opgebouwd worden, spraken wij één van de bookers van het festival, Thijs Vogels. Wat staat er dit jaar op het programma? Hoe stel je een line-up samen die tegelijk vernieuwt én de trouwe bezoekers bedient? En hoe blijft het grootste hardcore-, punk- en metalcorefestival van de Benelux zichzelf heruitvinden in woelige tijden?

Laten we nog één keer terugblikken op vorig jaar, de dertigste editie. Wat was voor jou dé show van dat weekend?
Vogels: “Poeh, dat is lastig. Er waren zó veel goede optredens. Maar als ik er eentje moet kiezen: Orgel Joke. Een 74-jarige vrouw die een hele tent compleet op z’n kop zet – dat was gewoon magisch. Wat me ook opvalt: als ik deze vraag aan anderen stel, krijg ik telkens een ander antwoord. Dat zegt veel over hoe sterk de line-up in de breedte was.”

Jera keert dit jaar terug naar het klassieke driedaagse format. Was dat een bewuste keuze?
Vogels: “Zeker. De vierdaagse editie vorig jaar was echt een eenmalige jubileumeditie. Tegelijk wilden we uittesten of een extra dag – of bijvoorbeeld een vrijdag-zondag-formule – toekomst heeft. Daar hebben we veel van geleerd. Het is los van de beleving van de bezoekers ook de vraag of de organisatie en alle medewerkers die dit evenement vrijwillig draaien, dit ook allemaal aan kunnen.”

In een lokaal interview hoorde ik dat zowat heel Ysselsteyn meewerkt aan het festival. Wat zou Jera zijn zonder al die vrijwilligers?
Vogels: “Dan zou er geen Jera zijn, punt. Er komt binnenkort trouwens een documentaire uit die het vrijwilligersverhaal centraal stelt. Die laten we zien op het festival, in de Ravenstage, in de lokale bioscoop van Venray en later ook op YouTube.”

Welke band mogen bezoekers dit jaar écht niet missen?
Vogels: “ Ook dit jaar staat het programma voor mij weer vol met bands die ik graag wil zien. Turnstile, met zijn nieuwste plaat, staat het hoogst op die lijst vermoed ik.”

En is er een kleinere naam waarvan je zegt: hou die in de gaten?
Vogels: “House Of Protection is er zo eentje. Maar ook Sunami en Deafheaven beloven keihard te worden. Chaser gaat, zoals altijd, een strakke set afleveren. Er is genoeg te ontdekken – het hangt er ook maar net van af welk genre je aanspreekt.”

Opvallend dit jaar: er staan ook artiesten als Pendulum, Freddie Dredd en Denzel Curry op de affiche. Wordt die verbreding een blijver?
Vogels: “Die richting verkennen we al een paar jaar. Soms binnen het metalgenre, soms erbuiten met crossoveracts. Als het werkt, bouwen we erop verder. Zo niet, dan stoppen we ermee. George Baker en Orgel Joke stonden ook pas recent op de line-up – en bleken verrassend populair. Het gaat erom dat we blijven vernieuwen zonder onze roots te verliezen.”

Jullie voegen dit jaar ook een extra podium toe. Hoe zit dat precies?
Vogels: “De punk- en hardcorebands kregen steeds minder plek omdat het metalgenre zo blijft groeien. De Buzzard Stage – onze geliefde no-barrier stage – past perfect bij die scenes. Daarom hebben we die verdubbeld. Zo krijgen punkbands als Fidlar, Lagwagon, Mad Caddies, Zebrahead en Hot Water Music hun eigen ruimte, zonder dat ze ‘verzuipen’ op een te groot podium.”

Is de festivalweide dan ook anders ingedeeld?
Vogels: “Niet drastisch, maar er zijn verschuivingen. Waar vorig jaar de Barn stond, komt nu de 2e No-Barrier stage Hawk en de Barn verplaatst naar de Guest/press area. De Guest/Press wordt samengevoegd bij de speciaalbier bar.”

Hoe stel je een line-up samen die én vernieuwing biedt én je vaste publiek bedient?
Vogels: “Omdat we een vrijwilligersorganisatie zijn, werken we samen met bookers van Mojo. Zij verzamelen info over wie er in de zomer tourt. Wij krijgen een gigantische lijst en gaan daaruit cherry-picken. Mojo adviseert ons daarin – zij weten vaak beter wie echt aan het opkomen is, of juist een beetje vergane glorie blijken. Ook weten ze goed hoeveel welke band ongeveer moet kosten. Wij bieden meestal ongeveer de helft van de adviesprijs en proberen dan een deal te sluiten, welke veelal ergens in het midden ligt. Het blijft puzzelen tussen genres, headliners, opkomend talent en het beschikbare budget.”

Als je één band van vroeger terug kon halen – letterlijk of figuurlijk – voor Jera, wie zou dat zijn?
Vogels: “NOFX, zonder twijfel. Ze zijn net gestopt en wij hebben vorig jaar nog hun afscheidstour mogen organiseren. Maar als ze morgen zeggen ‘we doen nog een rondje’, mogen ze meteen terugkomen.”

Hoe ziet jouw eigen festivaldag eruit? Sta je backstage te coördineren, of ga je ook zelf los in de pit?
Vogels: “De eerste dag is meestal chaos: rennen, bijsturen, dingen oplossen. Maar vanaf dag twee wordt het rustiger en kan ik écht genieten, mits er geen gekke dingen gebeuren. En dat moet ook. We werken hier een jaar lang keihard aan, uit pure liefde. Dan moet je ook zelf plezier maken. Bovendien: dit team is zó fijn om mee te werken. Iedereen helpt elkaar, altijd met een glimlach.”

Stel: Jera krijgt morgen een dubbel zo groot budget. Wat zou je ermee doen?
Vogels: “Ik zou meer investeren in sfeer en beleving. Daar kunnen we als festival nog in groeien – meer aankleding, randanimatie… Maar eerlijk? Een groot deel van dat geld zou gewoon opgaan aan de stijgende kosten. De inflatie is extreem, en dat voelen wij aan alles.”

Bezoekers voelen dat ook. Twintig drank- of eetbonnetjes kosten 73 euro, wat betekent dat een pintje in voorverkoop al 3,65 euro kost. Snap je dat dat voor veel mensen een struikelblok wordt?
Vogels: “Ja, absoluut. Dit is voor ons ook een van de moeilijkste dossiers. We willen het zo betaalbaar mogelijk houden, maar de realiteit is keihard. We móéten mee in die prijzencarrousel om te blijven bestaan. We zijn een onafhankelijk festival, zonder bulkinkoopdeals of steun van een grote speler. Alles draait hier op vrijwilligers – van boven tot onder. En eerlijk? We gaan dit jaar waarschijnlijk niet uit de kosten komen.”

Dan lijk je inderdaad op een lokale ondernemer die moet opboksen tegen de ‘Temu’s’ van de festivalwereld.
Vogels: “Exact. Die zijn misschien goedkoper, maar leveren geen ziel. Als iedereen alleen nog bij Temu bestelt, blijft er uiteindelijk niks lokaals of unieks meer over. Wij willen onze bezoekers een memorabel weekend geven. Kritiek nemen we serieus, en we proberen elk jaar bij te sturen. Maar als alles goedkoper moet, dan moeten we ook kwaliteit inleveren – en dat willen we juist níet.”

Speelt dan toch het idee: aansluiten bij een grotere organisatie?
Vogels: “Dat gesprek is er af en toe, ja. Maar het is geen simpele keuze. Minder acts? Goedkopere boekingen? Of toch risico’s blijven nemen? Alles heeft gevolgen. En we moeten niet vergeten: voor ons is dit nog altijd een hobby. Ikzelf werk fulltime, ben een alleenstaande papa, en doe Jera erbij. Ik kan me er niet fulltime mee bezighouden – hoe graag ik dat soms ook zou willen.”

Waar droom je nog van voor Jera On Air?
Vogels: “Dat het festival nog lang mag blijven bestaan zoals het nu is. Dat we in kleine stappen kunnen blijven groeien – in welke richting dan ook – en dat we het ooit kunnen overdragen aan een nieuwe generatie. Ik hoop vooral dat we elk jaar opnieuw mensen blij kunnen maken met een prachtig weekend, en dat het dorp dat ons al zolang steunt, trots kan blijven op wat hier gebeurt.”

Bedankt, Thijs – en tot volgende week in Ysselsteyn!