Sinds zijn ontstaan in 1992 heeft de Ierse folkmetalband Cruachan afwisselend goede en ijzersterke platen afgeleverd. Na enkele maanden begin ik te denken dat The Living and the Dead het magnum opus van de groep kan worden, met prachtige composities en heerlijke sound.

Cruachan was niet de eerste band die folkinvloeden in zijn muziek verwerkte, wel de eerste om die invloeden een volwaardig onderdeel van de band te maken. De band rond zanger/gitarist Keith Fay stond daarmee aan de wieg van folk metal als volwaardig genre. De Ieren gebruiken Keltische klanken en mengen die door stevige metal, soms zelfs black metal. Cruachan nestelt zich zo in de meer serieuze, donkere hoek van het genre, denk latere Korpiklaani, Yggdrasil, Eluveitie, Arkona, maar ook het donkere feestkarakter van een Finntroll. Fay en de zijnen laten zich voor teksten inspireren door Ierse mythologie, recente en verre geschiedenis. Een mens leert nog wat bij van die zware muziek.

Wat me opviel bij de eerste luisterbeurt was de volle, rijke klank van de plaat. Cruachan heeft, behalve op de eerste plaat misschien, nooit last gehad van een slechte klank, maar luister eens naar het onvolprezen Pagan (2004) en dan naar The Living and the Dead. Dezelfde band maar in een uitstekende productie, warm en levendig. Je hoort het volle register van de gitaar, netjes aangevuld met bas en de folkinstrumenten. Combineer dat met de instrumentele knaller The Living als opener en je hebt een eerste indruk om “u” te zeggen. Een opgewekt nummer met een hoofdrol voor de viool. De toon is gezet, en het wordt nòg beter. 

De band toont zich van zijn meest gevarieerde kant, met nummers die allen een eigen karakter hebben. Mijn favorieten op de plaat behoren tot de allerbeste composities uit het hele oeuvre, en daarmee is The Living and the Dead mogelijk de beste plaat. Luister naar The Queen, hoe dat ritme en die openingsriff je meeslepen, hoe de cadans van de zang onmiddellijk blijft hangen, en hoe uitgebreid die brug met dat samenspel van viool en gitaar is. Of wat te denken van The Ghost, met Vreth van Finntroll op zang: dat tempo en die drang in het ritme, stilzitten is onmogelijk. The Changeling is akelig atmosferisch, opnieuw dankzij gastzangers die fluisterend en medogenloos bezingen hoe kinderen weggesleept worden. En dan dat subtiele pianospel om de juiste accenten te zetten.

Zijn er dan ook werkpunten? Niet echt. Van een band die al dertig jaar aan de slag is en nu negen albums op de teller heeft staan, mag je verwachten dat ze weet wat ze doet. Het belangrijkste dat ik kan opmerken is dat sommige nummers mij niet interesseren en vooral aansporen om naar het volgende te luisteren. The Hawthorn bijvoorbeeld.

Tot hier toe was Blood on the Black Robe (2011) mijn favoriet: rauwer, met meer black metal, en dan die folk erdoor gewoven. The Living and the Dead is daar een duidelijke evolutie van, met als sterke punten de uitstekende productie en de variatie in identiteit van de nummers. Ik hoor een band waar geen sleet op zit, en dit plaatje is jaarlijstmateriaal.

Graspop, leest u mee?