Ze hadden zo’n tiental jaren geleden al een versie van Awaken The Guardian uitgebracht, met live nummers en een optreden op dvd. De opnames uit 1986 waren echter niet van de beste kwaliteit, zodat ze besloten om voor de dertigste verjaardag een paar concerten te spelen om te vereeuwigen voor fans van de beginperiode.

Het is al langer mode om een tournee op te hangen aan een album, een klassieker van vijfentwintig jaren geleden. Zelden wordt er dan gespeeld in de bezetting van weleer, want wat met de huidige muzikanten? Black Sabbath wilde in 2006 het repertoire met Ronnie James Dio terug aan bod laten komen, terwijl Ozzy druk bezig was met zijn soloband. Teneinde hem (en Sharon) niet voor het hoofd te stoten, besloten ze dit te doen onder de naam Heaven & Hell. Hier ging Fates Warning nog een stapje verder, door de huidige leden Ray Alder, Joey Vera en Bobby Jarzombek tijdelijk te parkeren en in te ruilen voor de originele bezetting.

Centrale figuur hier is zanger John Arch, die na zijn vertrek bij Fates Warning in 1987, jarenlang de metal voor bekeken hield. Hij heeft steeds contact gehouden met bandleider Jim Matheos en samen maakten ze in 2011 het sterke, progressieve Sympathetic Resonance. Dit was in de periode dat Fates Warning op non-actief stond en de overweging werd gemaakt om met John verder te gaan. Twee jaren later kwam de band echter overtuigend terug met Darkness in a Different Light. Het was dan ook een complete verrassing dat vorig jaar, rond de release van Theories of Flight, deze oude klassieker van onder het stof werd gehaald.

Van in het begin was duidelijk dat Ray Alder niet de geschikte persoon zou zijn om deze nummers te brengen. Ondanks dat hij op zijn debuut No Exit nog vlot de hoge tonen haalde, was dit reeds lang niet meer het geval. Des te opmerkelijker is de vaststelling dat John Arch dit wel nog probleemloos kan. Hij klinkt alsof het terug 1986 is, nog beter zelfs! Ik moet toegeven dat ik destijds moeite had met zijn ijle tonen; een effect dat ook een jonge King Diamond op mij had. Op deze live registratie klinkt hij echter voller, rijper en kan ik veel meer genieten van de bijwijlen geniale composities.

Buiten de naam, hebben de oude en huidige bezetting weinig gemeen. Halverwege de jaren tachtig was dit een heavymetalband, met onmiskenbare invloeden van Iron Maiden, later Queensrÿche. Baanbrekend was de gitaartandem Jim Matheos/Frank Aresti, met hun originele breaks en tempowisselingen. Elke song zat complex in elkaar, met een gemiddelde van rond de zes minuten en was toen zijn tijd ver vooruit. Ik herinner me dat ik Awaken The Guardian veel luisterbeurten diende te geven, alvorens ik alle elementen absorbeerde en ten volle van de muziek kon genieten.

The Sorceress begint met een mysterieuze akoestische intro, alvorens een onconventionele, melodieuze riff invalt, begeleid door opzwepende drums en zweverige zang. Halverwege neemt de song een U-bocht, met een instrumentale passage waarna het eerste thema hernomen wordt. Valley of the Dolls zit vol heerlijke ritmeversnellingen, waardoor je niet anders kunt dan headbangen. De riff-na-riff-sequentie vertoont hier zowaar een Mercyful Fate-karakter.

Fata Morgana is een persoonlijke favoriet, die start met een heksenbezwering, waarna de song zich ontwikkelt in Queensrÿche-patronen, met een NM 156-gitaarlijn en wonderlijk refrein. Guardian is een epische metal ballade, met het indringende refrein “Will you remember me?”. Akoestische en elektrische gitaren spelen tezamen, alvorens de snelheid fors wordt opgedreven tot een mooie climax. Prelude to Ruin heeft dan weer een rechttoe-rechtaan Maiden-structuur, met thrash-elementen.

Deze bezetting heeft slechts tweemaal opgetreden, op het Duitse Keep it True XIX festival en daarna op Prog Power USA XVII in Atlanta, USA. De setlist is nagenoeg dezelfde, waarbij naast het integrale Awaken The Guardian, ook enkele hoogtepunten van Night on Bröcken en The Spectre Within werden gebracht. Het enige verschil is dat op de cd het titelnummer van het debuut te horen is, terwijl op de dvd Kyrie Eleison staat.

De originele cover was reeds mysterieus en sprak tot de verbeelding, maar de nieuwe is nog kleurrijker en beter afgewerkt. De geluidskwaliteit is top en de heldere productie zorgt samen met de feilloze prestatie voor een adembenemende belevenis. De dvd kreeg ik niet te zien, maar deze liveregistratie overtreft ruimschoots de studioversie en maakt dat album totaal overbodig.

Tracklist:

Fates Warning:

• John Arch – zang
• Jim Matheos – gitaar
• Frank Aresti – gitaar
• Joe DiBiase – basgitaar
• Steve Zimmerman – drums